هارد آنادایزد ، هاردآنادایز یا هارد آنودایزد چیست ؟
هارد آنادایز نوعی پوشش سخت مولکولی است که در سطح فلز ایجاد میشود و مقاومت سایشی را به شدت بالا میبرد، بعد از اینکه سطح فلز هارد آنادایز شد رنگ آن از روشن به تیره تبدیل میشود. هاردآنادایزد را به فارسی میتوان به اکسید سخت ترجمه کرد.
تاریخچه هارد آنادایزد (هارد آنادایز)
تبدیل آلومینیوم به هاردآنادایزد اولین بار در حدود جنگ جهانی دوم در امریکا آغاز شد و اولین کاربرد آن در صنایع نظامی بود، هنوز هم بعد از گذشت نزدیک به 70 سال از این تکنولوژی بصورت گسترده در ساخت تجهیزات نظامی به ویژه در امریکا استفاده می شود و دامنۀ استفاده از هارد آنادایز از پلاکهای ساده سربازان تا بدنه کامل ناوهای بزرگ گسترده است.
از هارد آنادایز در چه صنایعی استفاده میشود؟
همانگونه که گفته شد استفاده از تکنولوژی پیشرفته هاردآنادایز (هارد آنادایزد) برای اولین بار در صنایع نظامی رخ داده است، بعد از آن به تدریج از هارد آنادایز در صنایع مختلف دیگر مانند ساخت تجهیزات پزشکی، ساخت هواپیماها، صنایع نفت و گاز و پالایشگاهها، صنایع نساجی و ساخت ماشین آلات صنعتی استفاده شده است.
اینکه چرا از هارد آنادایز در صنایع گوناگون بهره برداری میشود به خواص و ویژگیهای منحصر به فرد هارد آنادایزد برمیگردد، بعنوان مثال در ساخت بدنۀ هواپیماها از تکنولوژی هارد آنادایزد به دلایل مختلف مثل سبک بودن و مهمتر از آن مقاومت بسیار بالا در برابر فشارهای جوّی و فشارهای ناشی از نشستها و برخاستهای مکرر هواپیما استفاده میشود، این اتفاق البته به سرعت پس از یک حادثه هوایی که ناشی از استفاده از فلز معمولی در بدنه هواپیما بود، سرعت گرفت و امروز، تقریباً در بیش از هفتاد درصد از هواپیماهای تولید شده از تکنولوژی هارد آنادایز استفاده میشود.
در خصوص صنایع نظامی استفاده از تکنولوژی هارد آنادایز به سبب واکنش بسیار مناسب هارد آنادایزد نسبت به تغییرات دمایی ناگهانی و سرد و گرم شدن های آنی (در بخش ابزارهای جنگی) و همچنین مقاومت بی نظیر هارد آنادایز در برابر رطوبت و گل و لای و خوردگیهای ناشی از آن می باشد.
در صنایع نساجی از هارد آنادایزد در ساخت قطعاتی استفاده میشود که دارای حرکت های سایشی شدید هستند و احتمال سایش در این قطعات زیاد است مانند دوک های بزرگ صنعتی.
در صنایع نفت و گاز و پالایشگاه ها جدیداً بعد از تحقیقات دو دانشمند روس در خصوص مزایای استفاده از هارد آنادایز، استفاده از این تکنولوژی به شدت رو به افزایش است و علّت آن خوردگیهای فراوان و صرف هزینه های گزاف برای جایگزینی قطعات فرسوده شده با قطعات جدید است، استفاده از تکنولوژی هارد آنادایزد میتواند تا 50 درصد به کاهش هزینه ها در این بخش کمک نماید.
در صنایع پزشکی، از هارد آنادایز در ساخت انواع مختلف کیت های اتاق عمل و ابزارآلاتی که نیاز به شرایط بهداشتی بالایی دارند استفاده میشود، عمدۀ کاربرد هارد آنادایز در صنایع پزشکی به علّت امنیت بالای بهداشتی هارد آنادایزد است که عفونت های ناشی از عمل جراحی را به حداقل می رساند.
هارد آنادایزد در ظروف آشپزخانه
از تکنولوژی هارد آنادایز در زمینۀ تولید ظروف پخت و پز برای اولین بار در امریکا استفاده شد و مهمترین دلیل آن نیز مسئله بهداشتی بودن بود، بعد از تحقیقات گسترده ای که در زمینۀ مضرات استفاده از ظروفی با پوشش های نچسب و شیمیایی صورت گرفت مشخص شد، استفاده از این ظروف میتواند آسیب های جبران ناپذیری به بدن انسان وارد نماید و بعد از آن به عنوان یک جایگزین مناسب برای این نوع از ظروف، ظروف هارد آنادایز بعنوان ظروفی کاملاً بهداشتی و با مقاومت سایشی فوق العاده تولید شد و به سرعت توانست جایگاه خود را در بازار امریکا بدست آورد.
ظروف هارد آنادایز بهداشتی چه ویژگی هایی دارند؟
ظروف هارد آنادایزد دارای ویژگی های بسیار منحصر به فردی در میان تمامی ظروف پخت و پز در دنیا می باشند، مهمترین ویژگی این ظروف نداشتن هیچگونه لایه و پوشش شیمیایی است که منجر به صد در صد بهداشتی بودن این ظروف می شود، به این معنی که از ظروف هارد آنادایز هیچ ماده ای کنده و وارد غذای مصرف کننده نمیشود، ویژگی بهداشتی بودن مهمترین ویژگی ظروف هارد آنادایزد میباشد. ظروف هارد آنادایز دارای مقاومت فراوان در برابر اصطکاک می باشند به گونه ای که به راحتی میتوان در این ظروف از قاشق و کفگیر فلزی استفاده نمود و همیشه برای شستشوی این ظروف از سیم ظرفشویی استفاده کرد. از دیگر ویژگی های ظروف هارد آنادایز میتوان به پخش یکنواخت حرارت و همچنین دورۀ مصرف طولانی (در حدود ده الی پانزده سال) اشاره کرد.
هاردآنادایز در ایران
تاریخچۀ تولید هارد آنادایزد در ایران به حدود بیست سال قبل و زمانی برمی گردد که مرحوم دکتر میرمحمّد صادقی پس از سال ها تحصیل و فعالیتهای صنعتی در امریکا تصمیم به برگشت به وطن گرفتند، ایشان در زمینۀ تکنولوژی هارد آنادایز ، سالها در امریکا کار و فعالیت نموده بودند و بعد از دیدن مزایای بیشمار هارد آنادایزد تمایل به گسترش این تکنولوژی را در ایران پیدا نمودند و موفق شدند با تلاش و زحمت فراوان ایران را به سومین کشوری در جهان تبدیل نمایند که بعد از امریکا و آلمان توان تولید ظروف بهداشتی هارد آنادایز را دارد.
گردآوری: دپارتمان تحقیق و توسعه کارال